| 1 |
„Bractwo wezwane na wielką wieczerzę |
| |
Baranka, co tak waszych łaknień baczy, |
| |
Iż wam wydziela wszystko w pełnej mierze; |
| 4 |
Skoro za Łaską Bożą on się raczy |
| |
Tym, co się z chleba waszego odkruszy |
| |
Wcześniej, niż się mu z Opatrzności znaczy, |
| 7 |
Niech was niezmierny głód jego poruszy; |
| |
Otrzeźwijcie go rosą; wszak czerpiecie |
| |
Z krynic, skąd trysła istność jego duszy". |
| 10 |
Tak Beatrycze. Wtem każdy w tym świecie |
| |
Uweselony duch stał się jak fryga |
| |
I skrą błysł żywszą, podobny komecie. |
| 13 |
Jak się rząd kółek zrzeszonych prześciga |
| |
W zegarze: małe, zda się, w miejscu stoi, |
| |
Duże wiruje, że tylko się miga — |
| 16 |
Podobnie duchy niebieskiej ostoi |
| |
Obracały się to wolno, to żwawiej, |
| |
Wedle wymiaru niebiańskości swojej. |
| 19 |
Z wieńca, co mi się najpiękniejszy jawi, |
| |
Wytrysnął promień tak szczęsnej ekstazy,  |
| |
Że żaden wokół nie błyszczał jaskrawiej. |
| 22 |
W krąg Beatryczę owionął trzy razy, |
| |
A brzmiało z jego ust tak boskie pienie, |
| |
Że nie opiszę żadnymi wyrazy. |
| 25 |
Ominę piórem rzecz nad przyrodzenie; |
| |
Nie głos, fantazję nawet zbyt mam ostrą, |
| |
By odmalować gry wiotkie odcienie. |
| 28 |
„O ty nabożna, czuła, święta siostro! |
| |
Patrz, jak mię wabią za szczytne regiony |
| |
Prośby twe, gdy się przede mną rozpostrą". |
| 31 |
Tak, przystanąwszy, wid błogosławiony |
| |
W twarz Beatryczy z ognia błyskawicy |
| |
Tchnął i takimi odezwał się tony. |
| 34 |
A ona: „Wielki cieniu jasnolicy |
| |
Męża, co klucze pańskie w swe władanie |
| |
Przyjął, zniesione z tej uciech stolicy, |
| 37 |
Zadaj mu łatwe lub trudne pytanie: |
| |
Dowiedz się, czyli w wierze nie szwankuje, |
| |
Z którą tyś stąpał przez morskie otchłanie, |
| 40 |
Wprawdzie, wierzy-li, ufa-li, miłuje — |
| |
Nie skryte tobie, gdyż wzrok twój dostawa |
| |
Tam, gdzie się obraz wszechrzeczy maluje; |
| 43 |
Ale że wielu nabyło tu prawa |
| |
Obywatelstwa czcią dla wiary świętej, |
| |
Przygodzi mu się o wierze rozprawa". |
| 46 |
Jako się szkolarz zbroi w argumenty, |
| |
Słuchając mistrza słów, by jego wzorem |
| |
Sylogizować na temat podjęty, |
| 49 |
Tak śród tej mowy jam się czynił skorem |
| |
Zacząć dysputę i wystąpić godnie |
| |
Przed tak dostojnym egzaminatorem. |
| 52 |
„Chrześcijaninie, z przekonaniem zgodnie |
| |
Mów, co nazywasz wiarą?" Wzniosłem lice |
| |
I popatrzałem w mówiącą pochodnię. |
| 55 |
Potem utkwiłem oczy w Beatryczę; |
| |
Ona mi gestem dawała odpowiedź, |
| |
Każąc, bym otwarł swych myśli krynicę. |
| 58 |
„Łaska — zacząłem — która mi tę spowiedź |
| |
Pozwala odbyć przed wodzem naczelnym, |
| |
Niech też pomoże myśli me wysłowić: |
| 61 |
Jako napisał piórem wierzytelnym |
| |
Brat twój, co z tobą po ścieżynach prawa |
| |
Wodził lud rzymski i czynił go dzielnym, |
| 64 |
Wiara jest rzeczy czekanych podstawa, |
| |
Wiara — argument rzeczom niepojętem; |
| |
Oto czym mi się jej istność wydawa". |
| 67 |
Głos na to: „Stąpasz po dobrze wytkniętem |
| |
Szlaku, jeśli wiesz, dlaczego jest ona |
| |
Tutaj podstawą, a tam argumentem". |
| 70 |
Ja na to: „Rzeczy tajnia niezgłębiona, |
| |
Którą mi dano oglądać w tej sferze, |
| |
Przed wzrokiem moim tak jest utajona, |
| 73 |
Że ich byt wszystek polega na wierze, |
| |
W której nadzieja szczytna się zakłada, |
| |
Przeto podstawy nazwę słusznie bierze. |
| 76 |
A że z jedynej wiary nam wypada |
| |
Sylogizować bez innej podpory, |
| |
Słusznie dowodu miano jej się nada". |
| 79 |
Głos na to: „Gdyby tak pewnymi tory |
| |
Prawd dochodzono pośród ziemskiej włości, |
| |
Nie byłyby tam potrzebne doktory — |
| 82 |
Te słowa tchnęły z płomiennej miłości |
| |
I jeszcze: — Już się zbadało do znaku, |
| |
Jakiej twój kruszec próby i ciężkości. |
| 85 |
Lecz powiedz: masz-li tę monetę w saku?" - |
| |
„Zaiste — rzekłem — lśniąca i toczona; |
| |
Widzę jej stempel bez wady i braku". |
| 88 |
Potem zabrzmiało ze światłości łona |
| |
Gorejącego: „Perła prawowita, |
| |
Na której wszelka moc jest założona, |
| 91 |
Skąd ci się bierze?" — „Ta struga obfita |
| |
Ducha Świętego, która z każdej karty |
| |
Starych i nowych pergaminów świta, |
| 94 |
Taki stanowi dowód nieprzeparty |
| |
I tak niezbicie w mój umysł się wkowa, |
| |
Że przy nim inny jest tępy i zdarty". |
| 97 |
Na to głos prawił: „Ta stara i nowa |
| |
Tradycja, która tak twą wiarę stali, |
| |
Przecz ci w niej Boże wydają się słowa?" |
| 100 |
„Dowodem mi są te, cośmy czytali |
| |
Cuda, dla których dłoń ziemskiej przyrody |
| |
Nie grzała ani nie kowala stali". |
| 103 |
Głos pytał znowu: „Gdzie widzisz dowody, |
| |
Że cuda działy się? Czy nie w tym właśnie, |
| |
Czego chcesz dowieść?" — „Jeżeli narody — |
| 106 |
Rzekłem do ducha, co pytał tak jaśnie — |
| |
Nawróciły się bez cudów, to-ć przecie |
| |
Był cud, przy którym wszelki cud zagaśnie. |
| 109 |
Tyżeś szedł biedny i głodny po świecie, |
| |
Kiedyś siał ziarno dobrego rodzaju, |
| |
Co wzrosło winem, a dziś w cierń się plecie". |
| 112 |
Gdym skończył mówić, cały dworzec raju |
| |
Pieśnią Te Deum zabrzmiał przez obszary |
| |
Na nutę, jaka tam jest we zwyczaju. |
| 115 |
A owy książę, co po drzewie wiary |
| |
Wspierał z gałęzi na gałąź me loty, |
| |
Widząc już bliskie ostatnie konary, |
| 118 |
Mówił: „Do myśli twej Łaska w zaloty |
| |
Idąca, w onej o wierze rozprawie, |
| |
Już pozwoliła ci dojść jej istoty. |
| 121 |
Ja ci to w pełni uznaję i sławię. |
| |
Teraz, w co wierzysz, powiedz mi w rozłące, |
| |
I na której się opierasz podstawie?" |
| 124 |
„O święty ojcze, o tchnienie widzące |
| |
Rzecz, w którą wierzysz; coś u grobu Pana |
| |
Zwyciężył niegdyś stopy bardziej rące; |
| 127 |
Chcesz, by słowami była ci podana |
| |
Suma prawd, które wyznaję skwapliwie, |
| |
I na czym wiara ma jest fundowana: |
| 130 |
Wierzę w jednego Boga, który żywie |
| |
Wiecznie i wzrusza świat, sam niewzruszony, |
| |
Budzący miłość, gdy tchnie miłościwie. |
| 133 |
Nie przyrodzony, nie nadprzyrodzony |
| |
Dowód sam skłania me wierzące chęci, |
| |
Lecz i ta prawda, którą był natchniony |
| 136 |
Mojżesz, Psalmista i prorocy święci, |
| |
I Ewangelia, ty, druhowie twoi — |
| |
Pisarze Ducha żarem owionięci. |
| 139 |
Więc w Trójcę osób wierzę, co się troi, |
| |
Wiecznie zostając jedną w swoim składzie, |
| |
Tak że jej »są«, »jest« zarówno przystoi. |
| 142 |
Prawdę o Trójcy tej przepastnym ładzie, |
| |
Niby pieczęci niemylne odbicie, |
| |
Na myślach moich Ewangelia kładzie. |
| 145 |
To źródło moje; iskra, co w rozświcie |
| |
Coraz szerszymi ogniami się pali |
| |
I jest mą gwiazdą na nieba zenicie". |
| 148 |
Jak pan, któremu miłą wieść przysłali, |
| |
Miłego posła bierze w uściśnienia |
| |
I tę nowinę szczęsną sobie chwali, |
| 151 |
Tak błogosławiąc, śród rajskiego pienia |
| |
Trzykroć mię ognia okręcił zawojem |
| |
Ów apostolski nosiciel płomienia: |
| 154 |
Snadź mu wlubiłem się mówieniem swojem. |
